Friday, July 17, 2009

Η ΑΔΑΕ «αδειάζει» τον κ. Σανιδά

Το απόρρητο ισχύει και στην επικοινωνία μέσω Ιnternet, λέει η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Ι. ΓΙΑΝΝΑΡΑΚΗΣ | Πέμπτη 16 Ιουλίου 2009 TO BHMA

Η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, των προσωπικών δεδομένων και του απορρήτου των επικοινωνιών βρέθηκε χθες στο επίκεντρο της συζήτησης στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Επειτα από έντονη αντιπαράθεσηυπερψηφίστηκαν οι τροπολογίες
για τις δημοσκοπήσεις, τη χρήση καμερών και τη δημιουργία και διατήρηση αρχείου DΝΑ που εντάχθηκαν στο νομοσχέδιο του υπουργείου Μεταφορών για την ταυτοποίηση των καρτοκινητών τηλεφώνων. Παράλληλα ιδιαίτερη αίσθηση
έκανε η επιστολή-αιτιολογημένη γνώμη που απέστειλε στον Πρόεδρο της Βουλής κ. Δ. Σιούφα και στον πρόεδρο της ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής κ. Απ. Σταύρου ο πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης
του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) κ. Αν. Λαμπρινόπουλος με την οποία αντικρούει τη γνωμοδότηση του μέχρι πρότινος Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Γ. Σανιδά για την άρση του απορρήτου στις επικοινωνίες μέσω του Ιnternet.

Με επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Δημήτρη Σιούφα και τον πρόεδρο της ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής κ. Απ.Σταύρου ο επικεφαλής της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) κ. Λαμπρινόπουλος«απαντά» στη γνωμοδότηση του πρώην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Γ. Σανιδά σύμφωνα με την οποία η επικοινωνία μέσω του Διαδικτύου, τα blogs και τα εξωτερικά στοιχεία των κλήσεων δεν προστατεύονται από το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης και επικοινωνίας. Γνωμοδότηση που έχει ήδη δημιουργήσει πολλά ερωτήματα όσον αφορά τη συνταγματικότητά της.

Στην επιστολή της η ΑΔΑΕ τονίζει ότι «στο εκ του Συντάγματος κατοχυρωμένο ατομικό δικαίωμα του απορρήτου των επικοινωνιών περιλαμβάνεται και η περίπτωση τηςεπικοινωνίας μέσω του Διαδικτύου, πλην του περιεχομένου του ηλεκτρονικού Τύπου που προορίζεται για δημοσιότητα» (το οποίο καλύπτεται από τις διατάξεις του άρθρου 14). Είναι προφανές, σημειώνεται στην επιστολή, ότι οι διαδικτυακές υπηρεσίες χρησιμοποιούν το Ιnternet ως υποδομή επικοινωνίας με τρόπο ανάλογο με εκείνο που οι υπηρεσίες φωνητικής επικοινωνίας χρησιμοποιούν τα αντίστοιχα τηλεφωνικά δίκτυα.

Για να τεκμηριώσει τις επισημάνσεις της η ΑΔΑΕ κάνει εκτενείς αναφορές στο ευρωπαϊκό και ελληνικό δίκαιο και προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά της επικοινωνίας στην ψηφιακή εποχή. Επισημαίνει ότι στον σύγχρονο κόσμο με τον όρο «επικοινωνία» νοείται κάθε μορφής επικοινωνία, με όποιον τρόπο και αν αυτή ασκείται. Και βασικό στοιχείο της προσωπικής ανταπόκρισης ή επικοινωνίας είναι η μυστικότητα του περιεχομένου, η εγγύηση, δηλαδή, ότι το μήνυμα έφθασε στον παραλήπτη χωρίς να γνωστοποιηθεί σε τρίτους. Η προστασία της επικοινωνίας επιβάλλεται και από τις κοινοτικές οδηγίες που ορίζουν ότι «τα κράτη-μέλη κατοχυρώνουν μέσω της εθνικής νομοθεσίαςτο απόρρητο των επικοινωνιών που διενεργούνται μέσω δημοσίου δικτύου επικοινωνιών και των διαθεσίμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, καθώς και των συναφών δεδομένων κίνησης».

Η ΑΔΑΕ επισημαίνει επίσης ότι όσον αφορά την προστασία του απορρήτου «όλες οι μορφές επικοινωνίας,συμπεριλαμβανομένων και αυτών που πραγματοποιούνται μέσω του Διαδικτύου, αντιμετωπίζονται με ενιαίο τρόποκαι από το Σύνταγμα και από τον κοινοτικό νομοθέτη» . Και υπενθυμίζει ότι η διάταξη περί απορρήτου του άρθρου 19 του Συνάγματος που εγγυάται ότι «το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλον τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο»έχει απόλυτο χαρακτήρα και δεν εξαρτάται από την έκδοση εκτελεστικού νόμου. Για τις ειδικές περιπτώσεις άρσης του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφαλείας ή για τη διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων το Σύνταγμα προβλέπει την ψήφιση νόμου (στην προκειμένη περίπτωση ο Ν. 3115/2003) που προσδιορίζει με σαφήνεια τις περιπτώσεις και τη διαδικασία με την οποία επιτρέπεται η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών. Οι διαπιστώσεις αυτές αποτελούν ευθεία βολή κατά της γνωμοδότησης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου που αφήνει περιθώρια για την άρση του απορρήτου χωρίς την έκδοση δικαστικής εντολής και χωρίς την άδεια οποιασδήποτε αρχής.

Oσον αφορά τα blogs, η επιστολή της ΑΔΑΕ αναφέρεται στην ήδη υπάρχουσα ελληνική νομολογία η οποία έχει αποδεχθεί ότι «το ιστολόγιο είναι μέσο επικοινωνίας αορίστου αριθμού προσώπων...» και «... το γεγονός ότι ο κάτοχος-διαχειριστής του ιστολογίου δεν υποχρεούται να χρησιμοποιεί τα αληθινά στοιχεία του αλλά δύναται να εμφανίζεται στους αναγνώστες του χρησιμοποιώντας ψευδώνυμοούτως ώστε κανείς από τους επισκεπτόμενους το ιστολόγιό του να μη γνωρίζει την αληθινή του ταυτότητα, δεν αναιρεί τον χαρακτηρισμό του ιστολογίου ως ηλεκτρονικού εντύπου,διότι άλλωστε και στα γραπτά έντυπα παραδοσιακής μορφής είναι συνήθης η αρθρογραφία με ψευδώνυμο».

Ειδικά για την περίπτωση των ιστοσελίδων ή των ιστολογίων επισημαίνεται ότι δεν πρέπει να συγχέεται η δημοσιοποίηση του περιεχομένου τους στο ευρύ κοινό που χαίρει της προστασίας του άρθρου 14 του Συντάγματος με την επικοινωνία που πραγματοποιείται ώστε να δημοσιευθεί το περιεχόμενο της ιστοσελίδας ή να πραγματοποιηθεί η πρόσβαση τρίτων σε αυτήν. Αυτή η επικοινωνία προστατεύεται από το απόρρητο των επικοινωνιών σύμφωνα με το άρθρο 19.

Σε αντίστοιχο πνεύμα είχαν κινηθεί πριν από λίγες ημέρες οι επισημάνσεις του κ.Χρήστου Γεραρή, προέδρου της άλλης αρχής που άπτεται της προστασίας των πολιτών, της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Κατά την παρουσίαση της έκθεσης πεπραγμένων της Αρχής για το 2008 ο κ. Γεραρής τόνισε ότι η άρση του απορρήτου μπορεί να γίνει μόνο υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 19 του Συντάγματος και επισήμανε ότι η γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για την άρση της ανωνυμίας στα ιστολόγια δεν λαμβάνει υπόψη την ευρωπαϊκή οδηγία για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για αυτό θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα.

No comments:

Post a Comment